سوله چیست؟

سوله یک سازه فلزی است که پوشش سقف آن به صورت شیب‌دار اجرا شده به صورتی که محیط داخلی آن بدون هیچ ستونی بنا شده است. این سازه یکی از پرکاربردترین سازه‌های فولادی در دنیا شناخته می‌شود.اکثر سالن‌های ورزشی، انبارها، سالن‌های تولید دام و طیور و … به صورت سوله ساخته می‌شوند. بر اساس اندازه دهانه، ارتفاع، طول و میزان تحمل باران و برف در محل احداث سوله در اشکال گوناگون طراحی و اجرا می‌شوند.سوله از کلمه انگلیسی Shed گرفته شده است که به سازه مثلثی شکل گفته می‌شود. با توجه به نوع کاربری و منطقه مورد استفاده آن، نوع سوله مشخص می‌شود.اتصال قسمت های مختلف یک سوله، اغلب توسط پیچ و مهره و یا از طریق جوش دادن صورت می‌گیرد و تمامی قطعات سوله در کارخانه تولید شده و اتصالات آن‌ها نیز از نوع فلنجی است؛. به همین دلیل نصب سوله ها، ممکن است تقریبا در حدود چند روز طول بکشد.

اجزاء سوله چیست؟

• ستون

در ساخت سوله ستون نفش مهمی دارند در واقع از مهم‌ترین و اصلی‌ترین اجزا سوله ستون است که معمولا از تیر ورق تولید می‌شود. ستون‌ها مسئول تحمل بار، وزن سوله و افزایش مقاومت سازه در برابر حوادث غیر مترقبه مانند زلزله هستند.

• ستون وال پست

ستون جانبی نگه دارنده دیوار، ستون وال پست است که در قسمت ابتدایی و انتهایی سازه نصب می‌شود. این بخش وظیفه مهار و انتقال نیروی باد را بر عهده دارد.

• استرات

اتصال قاب‌های سوله به یکدیگر از جمله وظایف استرات ها است. این قسمت مسئول مقاومت در برابر فشار طولی است

• سایه بان

سایه بان یا سقف شیب‌دار است که برای سازه بخش اصلی است.

• نبشی سینه بند

نبشی‌ها در برابر نیروها و بارهای اضافه‌ای که به سازه وارد می‌شود عکس العمل نشان داده و آن‌ها را به پولین ها منتقل می‌کنند.

• بادبند

بادبند یا مهاربند در دو نوع سقفی و بدنه‌ای در سوله وجود دارد. بادبند بدنه برای انتقال نیروی باد به پی و بادبند سقف برای انتقال نیروی باد از راه قاب استفاده می‌شود

• میله مهار (سگرا)

میله‌های قابل نصب بر روی سقف است که نیروهای جانبی وارد آمده را به وسط سوله انتقال می‌دهد.

• فریم (رفتر) و پرلین

فریم تمامی نیروهای جانبی وارد شده به سوله را به ستون منتقل می‌کند.

•  پیچ و مهره

یکی از ابزارهای اتصال دهنده اجزای مختلف به یکدیگر، پیچ و مهره‌ها هستند.

انواع سوله

• سوله خرپایی

بروز ترین و ساده ترین سوله،سوبه خرپایی است وجود پارامترهای منحصر به فرد در ساخت آن موجب شده تا از دیگر انواع سوله متمایز شود. 

در ساخت سوله خرپایی استفاده از تخصص مهندسی به روز موجب شده است تا استفاده از قطعات فولادی در کمترین مقدار خود باشد در نتیجه مقدار وزن سازه کاهش یافته و در مقابل استقامت و دوام آن افزایش می‌یابد. عدم استفاده از قطعات فولادی زیاد در سوله خرپایی به هیچ عنوان ایمنی و امنیت آن را خدشه دار نمی‌کند.در سوله خرپایی تمامی نیروهای جانبی وارد آمده مانند باد، زلزله و … در صورت ایجاد به صورت یکنواخت در تمامی قسمت‌ها توزیع می‌شود و همین کار موجب می‌شود تا از جمع شدن وزن در یک نقطه جلوگیری می‌کند.

مزایای سوله خرپایی

کاهش هزینه حمل و نقل ،سهولت در نصب توسط جرثقیل در هر تعداد، قیمت نهایی ایجاد کمتر، اجرای آن بدون محدودیت در دهانه‌های عریض و بدون ستون، عدم محدودیت در طراحی و قابلیت باز کردن سازه به آسانی اشاره کرد.

• سوله تیر ورقی

یکی از قدیمی ترین و کاربردی ترین نوع سوله، سوله تیر ورقی است. البته در گذشته به دلیل عدم داشتن دانش مهندسی این نوع سوله‌ها مرسوم‌تر بوده‌اند.با توجه به تدریس ساخت سوله تیر ورقی در گذشته تمامی فارغ التحصیلان دانشگاهی از این روش و شیوه ساخت استفاده می کرده‌اند. به همین علت تعداد سوله‌های تیر ورقی در کشور بیشتر از نوع‌های دیگر است. ساخت این نوع سوله‌ها در کشورهای اروپایی منسوخ شده است اما هم چنان در کشورهای آسیایی مانند عراق، افغانستان، ایران و … هم چنان کاربرد داشته و ساخته می‌شود.ساخت سوله تیر ورقی با استفاده از قطعات فولادی و ورق سیاه انجام می‌شود. شکل سقف این نوع سوله به شکل هشتی است که از طریق جوشی ایجاد می‌شود. ساخت این نوع سوله با معایب بسیاری مواجه است: امکان ساخت دهانه با طول بیشتر از 45 متر امکان پذیر نیست. وزن این سوله به دلیل استفاده از قطعات زیاد بیشتر از حد معمول است و در نتیجه هزینه آن هم نسبت به دیگر سازه‌ها بیشتر است. با توجه به توضیحات داده شده، افراد ترجیح می‌دهند سازه سوله‌ای دیگری را جایگزین سوله تیر ورقی کنند.

• سوله UBM ( یو بی ام )

در ساخت سوله UBM ورق‌های گالوانیزه فرم داده شده و نورد کرده استفاده شده است. ورق‌ ها توسط دستگاه مخصوصی به نام سمیر به یکدیگر متصل می‌شوند. این کار برای چفت نمودن ورق‌ها به یکدیگر انجام می‌شود.بیشترین کاربرد این نوع سوله برای سازه‌های با دهانه حداکثر 30 متر است.مقاومت پایین این نوع سوله در برابر رطوبت هوا، باران و برف به دلیل استفاده از روش عایق کاری پاششی موجب می‌شود تا در مدت زمان کوتاهی پس از اجزا نیاز به تعمیر و رسیدگی داشته باشد و این خود موجب افزایش هزینه‌های مصرفی می‌شود.عایق استفاده شده در این نوع سوله‌ها، قابل اشتعال و جذب کننده آلودگی است. علاوه بر این به هیچ عنوان قابلیت ضد عفونی را نخواهند داشت به همین علت در بیمارستان‌ها، صنایع غذا سازی، مرغداری و یا دامداری به هیچ عنوان نباید از این نوع سوله استفاده نمود.

یکی از مزایای سوله UBM هزینه پایین احداث آن نسبت به سایر سوله‌ها است اما با توجه به محدودیت طولی دهانه و عدم مقاومت در برابر رطوبت و تغییرات آب و هوایی پیشنهاد می‌شود از انواع دیگر سوله‌ها استفاده نمایید.

انواع سوله های کاربردی

•  کارخانه

 کار آمدترین سازه‌ها برای گسترش و توسعه کارخانه‌ها است. استحکام و دوام این سوله‌ها در بیشترین مقدار خود قرار دارد و در اندازه‌ها و اشکال مختلفی احداث می‌شود. ساخت این سوله‌ها و جداسازی قطعات آن از یکدیگر به سهولت و آسانی انجام می‌شود.

•  سفارشی

سوله‌ های سفارشی در واقع بر اساس نیاز شما و در اندازه و ابعاد مشخص شده متناسب با پروژه شما ساخته می‌شوند. شاید شما نیاز داشته باشید برای نگه‌داری محصولات خود از یک سوله منحصر به فرد با ویژگی‌های مخصوص داشته باشید که در این حالت می‌توانید آن را سفارش دهید.

•  جعبه‌ای

یکی از ویژگی‌های سوله‌ها مقاومت در برابر رطوبت، باران و برف است. به دلیل استفاده از فولاد در سوله‌های جعبه‌ای، این سازه دارای مقاومت و استحکام بالایی در مقابل تغییرات آب و هوایی است. بیشترین کاربرد این نوع سوله‌ها در مکان‌های صنعتی مانند نیروگاه برق است. ساخت این سوله‌ها کاملا کنترل شده است و بدون هیچ گونه تهدیدی از فضای بیرون می‌تواند احداث شود.

از سوله برای چه کار هایی استفاده میشود؟

• پالایشگاه‌ها
• سالن ورزشی
• آشیانه هواپیما
• انبارهای صنعتی
• کارگاه‌های صنعتی
• مرغداری و سالن‌های نگه‌داری طیور
• استفاده در کارخانه‌های فراوری شده

معرفی برنامه طراحی سوله

می توان برای طراحی سوله های صنعتی از نرم افزارهای کمپانی CSI استفاده نمود. کاربردی ترین نرم افزار این شرکت نرم افزار SAP می باشد که در این نرم افزار می توان کلیه محاسبات مربوط به طراحی اعم از خطی و غیر خطی به صورت استاتیکی و دینامیکی انجام داد.